Muna:
- Hringja í þjónustumiðstöðina á miðri verslunargötu Laugavegar til að athuga með beingreiðslusamning næsta árs. Einnig spyrja um aðgengi.
- Panta tíma í klippingu fyrir jólin – passa að gera ráðstafanir með bílastæði ef þarf.
- Athuga með talgervilinn í tölvunni – hringja á blindrabókasafnið ef þarf.
- Muna eftir tímanum með stoðtækjafræðingnum í Hafnarfirði.
- Gera ráðstafanir til að koma biluðu hjálpartæki í viðgerð í Grafarholti, þarf að gerast fyrir kl. 15 á daginn.
- Hringja í fyrirtækið sem er umboðsaðili fyrir hjólastólinn í Síðumúla til að athuga með nýjan stól bráðlega.
- Muna kaupa jólgjöf fyrir foreldrana
„Komin í jólafrí“. Þessa færslu hefði ég gjarnan viljað geta skrifað hjá mér þegar ég skreið heim úr síðasta prófi annarinnar í skólanum í dag. En þessi minnismiði beið mín engu að síður og ég varð hugsi; er þetta svona árið 2016? Bý ég virkilega í velferðaríkinu Íslandi? Fyrir þá sem ekki þekkja mig þá er árið 2016 búið að vera viðburðaríkt ár hjá mér, en það sem þó stendur mest upp úr er það að þurfa ef til vill að hafa fyrir hlutunum, og þá sérstaklega í tengslum við aðgengismál. Ég þakka blessunarlega fyrir að vera einhleyp og í námi þessa dagana því hvernig ætti ég að geta sinnt fjölskyldu og vinnu svo vel sé keyrandi út um alla borg til að tryggja að ég fái enn að vera virkur samfélagsþegn á nýju ári eða þurfa að keyra langar vegalengdir þar sem aðgengið er nógu gott til að ég geti fengið þá þjónustu sem ég þarf og ekki vil ég hugsa þá hugsun til enda ef ég þyrfti að notast eingöngu við ferðaþjónustuna. Á þessu ári er ég nefnilega sorglega oft búin að finna fyrir því hvað aðgengismálin eru léleg á ótrúlegustu stöðum og kerfið þungt í vöfum.
,,Anna, reyndu fyrst sjálf áður en þú biður um aðstoð“. Þessa setningu fékk ég oft að heyra frá foreldrum mínum þegar ég var yngri, því þeirra markmið var að ég öðlaðist eins mikla færni og hugsast getur til að bjarga mér að mestu sjálf. Eins og ég hef oft minnst á keyri ég eigin bíl og var það liður í því að gera mig sjálfbjarga. Eins og sést á myndunum var sett þessi fína hjólastólalyfta í bílinn minn þegar ég fékk hann og er mér mikil hjálp. Í tvö skipti á liðnu ári hef ég samt sem áður virkilega fengið að finna fyrir því hvað aðgengið er slæmt fyrir búnað eins og þennan og skilja þau bæði mig eftir gapandi af undrun. Allt mitt líf hef ég þurft að mæta til sjúkraþjálfara og kem alltaf til með að þurfa að vera undir eitthverju eftirlit sjúkraþjálfara þó ég viðurkenni að mér finnist það misskemmtilegt stundum. Í níu ár sótti ég þjónustu sjúkraþjálfara á mjög flottri stöð miðsvæðis í Reykjavík þar sem ég fékk framúrskarandi þjónustu. Hún er vinsæl á meðal fólks í svipaðri stöðu og ég og margir fastir viðskiptavinir búnir að vera þar frá barnsaldri. Í nágrenni stöðvarinnar er mikið um breytingar, framkvæmdir og húsbyggingar sem kemur því miður niður á fjölda bílastæða fyrir framan húsið. Þar er hins vegar bara eitt stæði sérmerkt fötluðum sem er bæði ætlað þeim sem koma á eigin bílum sem og bílum frá ferðaþjónustu fatlaðra sem eru að koma þangað með fólk. Miðað við hversu miklar framkvæmdir eru að eiga sér stað þarna í kring er skiljanlega erfitt fyrir rekstraraðila stofunnar að breyta stæðinu og fjölga þeim. Eitthvern tímann þegar ég spurði út í þessi mál innan stofunnar voru svörin á þá leið að því miður væri lítið hægt að gera en þeir væru að reyna eins og þeir gætu að koma því þannig fyrir að það væri bara einn í einu á hverjum tíma sem þyrfti á sérmerkta stæðinu að halda þannig að það væri pláss fyrir ferðaþjónustubílana. Ég verð að leyfa mér að hrósa þeim fyrir þessa viðleitni því þeir eru að gera eins og þeir geta, en hvar eru þeir sem sjá um deiluskipulagið? Afhverju hugsa þeir ekki aðeins meira út í það hvar þeir koma niður byggingum með tilliti til bílastæða? Síðasta vetur lenti ég svo tvívegis í því að ég missti af tíma í skólanum sem ég var að fara í fljótlega eftir sjúkraþjálfunartíma af því ég var í ,,kappakstri“ við ferðaþjónustubílana að komast út af bílaplaninu sem tók sinn tíma, í þessi skipti aðeins of langan.
Í vor sá ég því þann kost vænstan að finna nýjan sjúkraþjálfara. Mín eina krafa var að við stofuna væri hentugt bílastæði og gott aðgengi að húsinu. En þegar ég hóf leitina koma skemmtileg staðreynd í ljós. Í lögum um heilbrigðisstarfsfólk stendur að megi ekki vísa á ákveðið nafn sem er skiljanlegt. En þar sem ég er ekki í námi á heilbrigðisvísindasviði reyndist það mér líkt og geimvísindi á finnsku að lesa heimasíður hundruða mismunandi sjúkraþjálfunarstöðva. Ég varð mér því út um ,,túlk“ sem var í námi á heilbrigðisvísindasviði þar sem hvergi var til á aðgengilegum stað hvað tegundirnar af sjúkraþjálfun þýða nákvæmlega. Á maður semsagt að þurfa fara í nám á heilbrigðisvísindasviði eða því um líkt þegar maður er fatlaður hér á landi eða þurfa læra það eitthvernveginn hvað allt þýðir í kerfinu? Með aðstoð þessa ,,túlks“ fann ég svo nokkrar stofur sem við skoðuðum svo betur saman. Þá kom önnur skemmtileg staðreynd í ljós sem fól í sér að í rauninni voru bara tvær stofur nálægt mér með gott aðgengi bæði á bílastæði og gott aðgengi að sér þó að í heildina væru um níu sjúkraþjálfunarstöðvar í seilingarfjarlægð frá mér. Á nokkrum stöðum voru sérmerktu stæðin á hlið þannig að þau snéru út á umferðagötu eða í bröttum brekkum, á nokkrum stöðum hefði það verið erfiðleikum bundið fyrir mig að komast inn í byggingarnar þó ég hefði auðveldlega getað farið um stofuna ein. Mér er því spurn: afhverju? Er fagstétt sjúkraþjálfara virkilega svona sofandi yfir góðu aðgengi á bílastæðum, eða er gott aðgengi bara rampur og inn í þeirra augum? Ég fór á endanum áaðra stofuna sem er með frábæru aðgengi og fékk frábæran sjúkraþjálfara þó mér finnist það á sama tíma sorglegt að staðreyndin um aðgengi hafi verið ein af meginástæðum þess að ég þurfti að skipta og leita annað.
Flestir sem þekkja mig vita eflaust að í mörg ár æfði ég sund við góðan orðstír og hafði gaman af. Síðustu árin breyttist áhuginn aðeins eins og gengur og gerist en ég hélt þó alltaf áfram að mæta. Eftir að ég fékk bílprófið fyrir að vera fjórum árum síðan breyttist þó enn meira. Þar sem ég var að æfa í mjög vinsælli laug í borginni var það oft erfiðast af öllu að leggja bílnum á hentugan máta sem ég þurfti oft að ger lengst í burtu. Auk þess skall ég eitt sinn með hnakkann í stéttina í slíkum atgangi og í annað skipti rann ég og lenti á öxlinni. Þarf að hafa eitthver mörg orð um það hvað það tók mikla orku frá mér sem annars hefði getað farið í æfinguna? Þarf eitthvað að ræða hvað það gat um leið tekið á taugarnar? Öll þessi óhöpp, atvik og volk út um allan bæ síðastliðinn vetur varð að endingu til þess að í vor missti ég nánast allan áhuga á að stunda sund og hreyfa mig. Nú spyrja sig eflaust flestir af því hvar aðstoðarfólkið mitt sé eiginlega sem ég hrósa svo mikið. Þau eru öll að vilja gerð að gera allt hvað þau geta, en fjármagnið sem ég fæ til að fá til mín aðstoðarfólk dugir bara í um þrjár klukkustundir á dag, sem ég vill oftast nota til að fá mér kvöldmat og kannski fara eitthvað um helgar, ég þarf ekki meira, ég er sjálfbjarga á flestar daglegar athafnir fyrir utan eldamennskuna og því sem tilheyrir þökk sé foreldrum mínum. Þau koma því oftast til mín á kvöldin því ég þarf að borða eins og flestir.
Í samráði við fjölskylduna mína og sérfræðingana í kringum mig ákváðum við saman að ganga til samninga við Reykjavíkurborg fyrir næsta ár um að ég fengi fleiri tíma með aðstoðarfólkinu þá meðal annars til að stunda eitthverja líkamsrækt eða tómstund sem ég hef gert lítið af í vetur. Þegar ég bakkaði úr sundinu og öllu í vor var mér sagt að ég væri alltaf velkomin aftur og met ég það mikils, auk þess þegar ég sá að búið var að laga bílastæðið og aðra aðstöðu við laugina. Þó veit ég ekki hvort mig langar að fara aftur en finn vonandi eitthvað skemmtilegt að gera. En þurfti virkilega þetta mikið til? Þurfti virkilega ein manneskja að lenda í óhöppum og önnur að fara með þetta í fjölmiðla til þess að þetta yrði bætt? Afhverju eru aðgengismál ekki bara hluti af heildinni frá upphafi hvort sem það er í heilbrigðismálum, íþróttamálum og hverju sem er?
Eftir allar þessar pælingar mínar eru spurningar mínar eftirfarandi: þarf að fara í eitthvað sérstakt nám til að skilja velferðakerfið á Íslandi? Nú spyr sú sem ekki veit.